Na czym polega niewypłacalność dłużnika w przypadku upadłości konsumenckiej?

Podstawowym warunkiem uwzględnienia przez sąd wniosku o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, czyli tzw. upadłości konsumenckiej, jest niewypłacalność dłużnika. Rozważając zatem sens składania do sądu wniosku o ogłoszenie upadłości należy w pierwszej kolejności odpowiedzieć na pytanie, czy wnioskodawca stał się już niewypłacalny. Nie każda bowiem nierzetelna obsługa zobowiązań pieniężnych przez dłużnika będzie uzasadniała ogłoszenie upadłości. Kiedy zatem mamy do czynienia z niewypłacalnością?

Odpowiedź znajduje się w art. 11 ust. 1 prawa upadłościowego, który zawiera definicję pojęcia niewypłacalności. W świetle tego przepisu dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Wymagalne będą jedynie takie roszczenia pieniężne wierzycieli, których termin spełnienia już upłynął. Przejściowy brak gotówki lub środków na rachunku bankowym nie będzie miał zatem jakiegokolwiek znaczenia, jeśli będzie występował w czasie, kiedy termin wykonania zobowiązań pieniężnych przez dłużnika jeszcze nie nadszedł.

Niewypłacalność to taka sytuacja finansowa dłużnika, w której nie ma on środków pieniężnych w wysokości pozwalającej na uregulowanie swoich wymagalnych długów.  Nie będzie więc niewypłacalną osoba, która opóźnia się z zapłatą czynszu za mieszkanie jedynie wskutek swojego niedbalstwa, a posiada pieniądze w wysokości pozwalającej jej z łatwością spłacić zadłużenie. 

Żeby zasadnie mówić o niewypłacalności danej osoby, to sytuacja, w której nie ma ona wystarczającej ilości pieniędzy na wykonanie swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych nie może być jedynie przejściową. Życie na granicy płynności finansowej („od pierwszego do pierwszego”) zdarza się wielu osobom, co nie oznacza że są one niewypłacalne. W art. 11 ust. 1 a prawa upadłościowego ustanowione zostało domniemanie, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. Zatem zasadniczo o niewypłacalności dłużnika, która uzasadnia złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej będziemy mówić wówczas, gdy dłużnik opóźnia się ze spłatą swoich długów co najmniej od trzech miesięcy i nie ma pieniędzy w takiej wysokości, aby je uregulować.

Autorem wpisu jest adwokat Łukasz Lubiejewski z Białegostoku.