Wspólność majątkowa powstaje między małżonkami z mocy ustawy z chwilą zawarcia związku małżeńskiego. Wyjątkiem od tej reguły jest podpisanie przed ślubem małżeńskiej umowy majątkowej szerzej znanej jako intercyza, która wyłącza taką wspólność.
W związku małżeńskim, w którym jest ustrój małżeńskiej wspólnoty majątkowej istnieją trzy masy majątkowe. Są to majątek wspólny oraz majątek żony oraz majątek męża.
Jako majątek wspólny zalicza się rzeczy nabyte w czasie trwania wspólnoty majątkowej przez oboje małżonków bądź jednego z nich. Są to składniki takie jak:
- wynagrodzenie za pracę,
- dochody z innej działalności zarobkowej małżonków,
- dochody z majątku wspólnego,
- dochody z majątku osobistego każdego z małżonków,
- środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków lub kwoty składek odprowadzanych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Z kolei do majątku osobistego małżonków należy zaliczyć m.in.
- przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności majątkowej,
- rzeczy nabyte drogą dziedziczenia, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca postanowił inaczej,
- prawa niezbywalne przysługujące tylko jednej z osób,
- prawa autorskie i prawa pokrewne,
- przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków.
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Możliwy jest podział dopiero:
- po ustaniu wspólności na skutek rozwodu bądź separacji,
- po ubezwłasnowolnienia współmałżonka,
- po ogłoszeniu upadłości przez męża lub żonę.
W tym momencie warto zadać sobie pytanie: jak uniknąć uniknąć podziału majątku po rozwodzie?
Najpopularniejszym sposobem jest spisanie intercyzy, czyli małżonkowie mogą przez zawarcie umowy w formie aktu notarialnego rozszerzyć lub ograniczyć wspólność ustawową małżeńską. Dla osób prowadzących samodzielną działalność gospodarczą korzystne jest zawarcie umowy ustanawiającej rozdzielność majątkową. Po jej zawarciu małżonkowie mają do wyłącznej dyspozycji majątki odrębne, a majątek wspólny w takiej sytuacji nie powstanie. Umowę taką można również zawrzeć przed zawarciem małżeństwa. Tu również wymagana jest forma aktu notarialnego. Należy mieć też na względzie, że umowa taka jest skuteczna tylko między żywymi, dlatego nie wpływa na kwestie związane z dziedziczeniem.
W przypadku rozwodu, każdy z małżonków zachowuje swój majątek który miał przed rozwodem oraz ten, który nabył w trakcie trwania związku małżeńskiego.
Jeżeli małżonkowi nie mieli intercyzy, a w trakcie trwania małżeństwa nabyli wspólnie jakiś majątek (np. dom, mieszkanie, działkę, samochód) mogą podzielić majątek u notariusza, jeżeli są zgodni co do podziału, czyli kto co bierze.
Jeżeli jednak nie ma zgody między małżonkami niezbędne jest skierowanie sprawy do sądu.
Sprawy o podział majątku są bardzo trudne, dlatego ważne jest skorzystanie z pomocy adwokata, który pomoże ustalić jaki majątek wspólny strony mają, co podlega podziałowi, a co stanowi majątek osobisty, który podziałowi nie podlega.
Opłata dla sądu wynosi 1000 zł, a jeżeli wniosek o podział majątku jest zgodny opłata wynosi 300 zł. W sytuacji, gdy strony ustalą wartość majątku sąd nie pobierze dodatkowych opłat. Natomiast jeżeli brak jest zgody, to niezbędne jest korzystanie z rzeczoznawcy majątkowego, co stanowi dodatkowy koszt ok. 1.500 – 3.000 zł, w zależności od tego co ma być wycenione.
Opłata dla Kancelarii jest ustalana indywidualnie, zazwyczaj w oparciu o rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie stawek adwokackich.
Minimalna stawka adwokacka za podział majątku zależy od wartości sprawy i wynosi:
- do 500 zł – 90 zł;
- powyżej 500 zł do 1500 zł – 270 zł;
- powyżej 1500 zł do 5000 zł – 900 zł;
- powyżej 5000 zł do 10 000 zł – 1800 zł;
- powyżej 10 000 zł do 50 000 zł – 3600 zł;
- powyżej 50 000 zł do 200 000 zł – 5400 zł;
- powyżej 200 000 zł do 2 000 000 zł – 10 800 zł;
- powyżej 2 000 000 zł do 5 000 000 zł – 15 000 zł;
- powyżej 5 000 000 zł – 25 000 zł.
Stawka maksymalna jest liczona jako sześciokrotność stawki minimalnej.
Więcej informacji możecie Państwo znaleźć na stronie www autorki tego tekstu Mecenas Doroty Tumkiewicz – www.adwokat-tumkiewicz.pl